Wat is een importeur volgens de AI-verordening?
- Hanjo Mastenbroek
- 28 okt
- 3 minuten om te lezen
Kort antwoord: als je een AI-product of -dienst uit bijvoorbeeld de VS of China aanbiedt in Europa en daarbij de oorspronkelijke merknaam laat staan, dan heb je in de ogen van de wet de importeursrol.
Zodra je binnen de Europese Unie een AI-systeem op de markt brengt dat is ontwikkeld door een partij buiten de EU en onder hun merknaam, dan ben jij, juridisch gezien, een importeur. Je hebt het systeem zelf niet gebouwd. Maar omdat jij het beschikbaar stelt aan Europese gebruikers, ben jij wƩl degene die moet zorgen dat het systeem aan de regels voldoet.
Dat klinkt misschien als een formaliteit, maar het betekent dat jij verantwoordelijk wordt voor de kwaliteit en veiligheid van dat systeem. En dus ook voor het naleven van de AI-wetgeving.
Hoe omschrijft de wet dit?
Volgens artikel 3, lid 6 van de AI-verordening is een importeur:
"een natuurlijke of rechtspersoon die gevestigd is in de Unie en die een AI-systeem op de markt brengt of in gebruik stelt, dat de naam of het handelsmerk draagt van een natuurlijke of rechtspersoon die in een derde land is gevestigd"
Oftewel: als je een AI-product of -dienst uit bijvoorbeeld de VS of China aanbiedt in Europa en daarbij de oorspronkelijke merknaam laat staan, dan heb je in de ogen van de wet de importeursrol.
Wat moet een importeur doen?
Als importeur zit je aan het begin van de Europese marktketen. Jij brengt het systeem naar binnen. Dat betekent ook: jij bent verantwoordelijk voor de eerste controle of alles klopt.
Je moet bijvoorbeeld:
nagaan of het systeem een CE-markering heeft,
checken of de technische documentatie op orde is,
zeker weten dat de aanbieder buiten de EU aan zijn wettelijke verplichtingen voldoet,
je eigen naam en adres op de verpakking of het systeem zetten,
zorgen dat het systeem tijdens transport of opslag niet wordt aangetast,
en alle documenten bewaren voor toezichthouders.
Voor hoog-risico systemen liggen die eisen nog wat zwaarder.
Twee herkenbare praktijkvoorbeelden
Voorbeeld 1:
Een Nederlandse softwaredistributeur sluit een deal met een AI-startup uit de VS. De tool helpt bedrijven om klantdata te analyseren en draagt volledig de Amerikaanse merknaam. De Nederlandse partij verkoopt deze tool vervolgens aan klanten in de EU. In dit scenario is de distributeur dus ook importeur.
Voorbeeld 2:
Een Duitse onderneming haalt een AI-systeem uit Zuid-Korea, laat de oorspronkelijke merknaam staan en biedt het systeem digitaal aan via een Europees platform. Omdat de aanbieder buiten Europa zit en het product in de EU beschikbaar komt, is die Duitse partij importeur volgens de verordening.
Hoe verschilt de importeur van andere rollen?
Rol | Is dit een importeur? | Wat maakt het anders? |
Aanbieder | ā Nee | Brengt het systeem onder eigen naam uit. |
Gebruiker | ā Nee | Gebruikt het systeem, maar haalt het niet van buiten de EU. |
Gemachtigde | ā Nee | Vertegenwoordigt een aanbieder, maar is zelf geen marktpartij. |
Distributeur | ā ļø Soms | Alleen importeur als hij het systeem uit een derde land haalt Ć©n het merk van buiten-Europa behoudt. |
Importeur | ā Ja | Haalt AI-systemen van buiten de EU naar binnen onder hun oorspronkelijke merk. |
Exploitant | ā ļø Afhankelijk | Verzamelterm die ook importeurs kan omvatten. |
Waarom is deze rol belangrijk?
Een importeur is niet zomaar een doorgeefluik. In de ogen van de wet draag jij de eerste verantwoordelijkheid op het moment dat een AI-systeem Europa binnenkomt. En dat betekent: controle, transparantie en zorgvuldigheid.
De wetgever wil voorkomen dat onveilige of ongeteste AI-oplossingen zomaar in handen komen van Europese gebruikers. Daarom moet iemand het systeem toetsen voordat het op de markt komt. Dat is in deze constructie de importeur.
Veelgestelde vragen
Ben ik automatisch importeur als ik software uit het buitenland gebruik?
Niet altijd. Je bent importeur als je het systeem actief op de EU-markt brengt onder de merknaam van een aanbieder buiten de EU. Enkel intern gebruik telt niet.
Wat als ik zelf iets aanpas aan het systeem?
Dan kun je in plaats van importeur worden gezien als aanbieder. Zodra je iets aanpast of het onder je eigen naam aanbiedt, verschuift je rol en daarmee ook je verplichtingen.
Moet ik alle technische documenten zelf maken?
Nee, die zijn in principe van de aanbieder. Maar jij moet er als importeur wƩl voor zorgen dat ze beschikbaar zijn en voldoen aan de wettelijke eisen.