Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is een Nederlandse toezichthouder die erop toeziet dat bedrijven en overheden de regels volgen op het gebied van milieu, wonen, infrastructuur en vervoer. In de praktijk zie je dat de ILT bijvoorbeeld handhaaft bij vervoer van gevaarlijke stoffen, geluidshinder bij de luchtvaart of woningcorporaties die hun taak niet goed uitvoeren. Dit artikel biedt een duidelijk overzicht van wat de ILT doet, welke wetten er gelden, hoe zij werkt en wat jij moet weten.
 

Lees nu meer over:
Inspectie
Boete
Bestuursdwang (LOD)
Bezwaar
 

Belangrijkste wettelijke grondslag

Volgens artikel 2 van het Instellingsbesluit Inspectie Leefomgeving en Transport geldt:

“De Inspectie Leefomgeving en Transport bewaakt en stimuleert de naleving van wet- en regelgeving voor een veilige en duurzame leefomgeving en transport.”

 

Dus: de ILT heeft zowel een bewakende rol (toezicht houden) als een stimulerende rol (ervoor zorgen dat organisaties hun verantwoordelijkheden nemen).

​

Overzicht van thema’s

• Vervoer over weg, water, spoor en door de lucht (inclusief vervoer gevaarlijke stoffen)

• Milieu: afval, bodem, grondwater, emissies, chemische stoffen

• Wonen: woningcorporaties, energielabels, leefbaarheid

• Infrastructuur: bruggen, dijken, buisleidingen, veiligheid

• Markttoezicht op producten (veiligheid, CE‑markering)

• Toezicht op provincies en gemeenten (interbestuurlijk)
   

Verdieping per thema

Vervoer & transport
De ILT ziet erop toe dat het vervoer veilig, eerlijk en duurzaam verloopt – bijvoorbeeld dat chauffeurs zich houden aan rusttijden of dat vervoer van gevaarlijke stoffen voldoet aan regels.
 

Milieu
Bij milieu gaat het om het voorkomen van schade aan natuur en gezondheid. Denk aan het toezicht op afvalverwerking, bodemkwaliteit of de uitstoot van schadelijke stoffen.

 

Wonen & woningcorporaties
De ILT is ook verantwoordelijk voor het toezicht op woningcorporaties via de Autoriteit woningcorporaties, zodat zij betaalbare huisvesting blijven bieden en zich houden aan hun kerntaak.

 

Infrastructuur
Bij infrastructuur gaat het om zeer risicovolle zaken, bijvoorbeeld hoogwaterveiligheid of buisleidingen met gevaarlijke stoffen. Hier kan bij problemen grote maatschappelijke schade ontstaan.

 

Markttoezicht op producten
Niet alleen transport en milieu: ook producten zoals speelgoed, verpakkingen of machines vallen onder het toezicht. Het zorgt voor een eerlijk speelveld en bescherming van consumenten.
 

Toezicht op overheden
Ook provincies en gemeenten vallen onder het zogenoemde interbestuurlijk toezicht van de ILT: de ILT kijkt of zij hun taken goed uitvoeren.

​

Hoe werkt de ILT praktisch?

Je vraagt je misschien af: wat gebeurt er dan precies? Hoe gaat de ILT te werk? Hier komt een heldere uitleg.

• De ILT bepaalt via een risicoanalyse waar de grootste maatschappelijke risico’s zitten. Dit heet risicogericht toezicht.

• Bedrijven en organisaties krijgen vergunningen waar nodig, of moeten voldoen aan regels zonder vergunning.

• De ILT controleert: dit kan zijn inspecties (ook onaangekondigd), aanvragen van informatie, monstername, betreden van locaties.

• Bij overtredingen kan de ILT handhaven: bijvoorbeeld door waarschuwingen, boetes of stopzetten activiteiten.

• De ILT geeft ook voorlichting en werkt samen met andere toezichthouders en instanties.​

​

Praktijkvoorbeeld 1: vervoer gevaarlijke stoffen

Stel: een transportbedrijf vervoert chemische stoffen over de weg, maar laadmanifesten kloppen niet, of er is onvoldoende beveiliging. De ILT kan controleren (inspectie), gegevens opvragen, en indien nodig optreden. Dit voorkomt grote risico’s voor mens en milieu.

​

Praktijkvoorbeeld 2: woningcorporatie en energielabels

Een woningcorporatie verzuimt woningen te onderhouden, energielabels zijn onjuist of de wettelijke taak voor betaalbare huisvesting wordt niet ingevuld. De ILT (via de Aw‑onderdeel) kan toetsen of de corporatie zich aan haar verantwoordelijkheden houdt.

​

Wat betekent dit voor jou – als burger of bedrijf?

Hier een mix van wat je moet weten, wat je zelf moet doen, en waar je op moet letten.

​

Voor bedrijven

• Eigen verantwoordelijkheid: in de praktijk ziet de ILT dat bedrijven die zelf de regels serieus nemen vaak minder problemen krijgen.

• Zorg ervoor dat je vergunningen op orde zijn en voldoe aan relevante regelgeving.

• Houd toezicht op je toeleveringsketen en processen — veel overtredingen ontstaan door onoplettendheid.

• Bij een inspectie: inspecteur moet legitimatie tonen (volgens artikel 5:12 Awb) en je bent in veel gevallen verplicht mee te werken (artikel 5:20 Awb).
   

Voor burgers / maatschappelijke organisaties

• De ILT is er ook voor jou: als je signalen hebt van milieuschade, gevaarlijke stoffen, of onveilige situaties, kun je dit vaak melden.

• Weten wat er speelt: bijvoorbeeld bij je wijk, bij woningen of transportinfrastructuur — de ILT baseert keuzes op risico’s die direct invloed hebben op de leefomgeving.

• Begrip van toezicht betekent ook dat niet élke overtreding direct wordt aangepakt; de ILT maakt keuzes waar het grootste risico is.
  ​

Inspectie door de ILT

De ILT heeft uitgebreide bevoegdheden:
 

• Uw bedrijf betreden, ook onaangekondigd

• Documenten en e-mails vorderen

• Apparatuur meenemen voor onderzoek

Last onder dwangsom of bestuursdwang

De ILT kan u juridisch dwingen om iets te doen of te laten:

• Last onder dwangsom – u krijgt een termijn om aan eisen te voldoen. Doet u dat niet, dan betaalt u een boete per dag of overtreding.

• Bestuursdwang, de ILT neemt zelf maatregelen, op uw kosten. Bijvoorbeeld: afval afvoeren of transport stilleggen.
   

Bestuurlijke boete van de ILT

De ILT kan forse bestuurlijke boetes opleggen bij overtreding van de regels. Deze boetes kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s. In bepaalde gevallen zijn ook bestuurders privé aansprakelijk.

Ik beoordeel kritisch:

​

• De onderbouwing en rechtmatigheid van de boete

• Of de ILT binnen haar bevoegdheden is gebleven

• Of het sanctiebedrag proportioneel is

• De juridische haalbaarheid van bezwaar of onderhandeling
   

Met een doordachte juridische strategie kunnen boetes verlaagd of zelfs vernietigd worden.
 

Bezwaar en beroep

Soms krijg je een besluit waar je het gewoon niet mee eens bent. Een boete, een last onder dwangsom of een andere maatregel die je raakt. Dat gevoel van onrecht is herkenbaar, en gelukkig kun je daar iets aan doen.

​

Je hebt de mogelijkheid om bezwaar te maken bij de ILT. Dat moet meestal binnen zes weken. Helpt dat niet? Dan kun je in beroep bij de bestuursrechter, vaak via de rechtbank Den Haag. Daarna is er nog hoger beroep mogelijk bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

​

Je hoeft dit niet alleen uit te zoeken. Wat je nodig hebt, is iemand die je situatie begrijpt en weet wat werkt.

Je krijgt dan een bezwaar dat inhoudelijk sterk en juridisch goed onderbouwd is. Je wordt begeleid bij elke stap, en vertegenwoordigd bij bezwaar, beroep en eventueel tijdens een zitting. Zo sta je er niet alleen voor, maar sta je stevig in je recht.

​

Bent u het niet eens met een besluit van de ILT? Dan kunt u juridische stappen zetten:

• Bezwaar – rechtstreeks bij de ILT indienen binnen 6 weken

• Beroep – bij de bestuursrechter, meestal via de rechtbank Den Haag

• Hoger beroep – bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb
   

Veelgestelde vragen (FAQ)

Wat moet ik doen als ik een brief van de ILT ontvang?
Neem direct contact op met een jurist. De brief bevat vaak belangrijke termijnen of aankondigingen van sancties.
 

Kan de ILT zomaar mijn bedrijf binnenkomen?
Ja, in veel gevallen wel, maar hun optreden moet rechtmatig zijn. Ik beoordeel dit voor u en treed waar nodig op.
 

Wat is een last onder dwangsom?
Dat is een dwangmiddel waarmee u iets moet doen of laten binnen een termijn, anders betaalt u een boete per dag of per overtreding.
 

Wat is het verschil tussen bestuursdwang en een dwangsom?
Bij bestuursdwang treedt de ILT zelf op en laat u de rekening betalen. Bij een dwangsom moet u zelf actie ondernemen, anders volgt de boete.
 

Kan ik bezwaar maken tegen een boete van de ILT?
Ja. Binnen 6 weken kunt u bezwaar indienen. Als jurist help ik u met een inhoudelijk en strategisch sterk bezwaar.