Garantie geen twee jaar: ACM handhaaft strenger dan ooit!

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) voert periodiek onderzoek uit naar hoe consumenten hun rechten ervaren. In de meest recente onderzoeken, uitgevoerd in 2024 en 2025, kwam naar voren dat veel consumenten niet goed weten wat hun rechten rond garantie precies zijn. Zo denkt een meerderheid dat garantie standaard na twee jaar stopt, terwijl dit juridisch niet juist is. Ook is er vaak onduidelijkheid over de vraag of een consument zich tot de fabrikant of tot de verkoper moet wenden.

Deze kenniskloof bij consumenten heeft gevolgen voor bedrijven. De ACM ontvangt steeds meer meldingen en zet daardoor vaker handhavingsinstrumenten in. Ondernemingen kunnen dan worden geconfronteerd met informatieverzoeken, aanwijzingen of zelfs boetes. Voor ondernemers is het belangrijk te weten hoe de toezichthouder te werk gaat en welke juridische mogelijkheden er bestaan om tegen besluiten van de ACM op te komen.

Bij Mastenbroek Legal richten wij ons op de fase waarin een bedrijf al in aanraking is gekomen met de toezichthouder. Wij ondersteunen ondernemingen bij het beantwoorden van vragen, maar vooral in bezwaar en beroep tegen sanctiebesluiten. In dit artikel bespreken wij de onderzoeksresultaten, het juridische kader rond garantie en de positie van bedrijven wanneer zij met de ACM te maken krijgen.

Het consumentenonderzoek van de ACM

De ACM voerde haar onderzoek uit onder meer dan 1.800 consumenten. De belangrijkste bevindingen zijn dat een groot deel van de consumenten denkt dat hun rechten na twee jaar eindigen en dat er onduidelijkheid bestaat over het aanspreekpunt bij defecten. Een kwart van de ondervraagden denkt dat de fabrikant verantwoordelijk is, terwijl dit juridisch bij de verkoper ligt.

Verder geeft 41 procent van de consumenten aan dat zij het lastig vinden om hun recht te halen. Vooral jongeren ervaren dit als een drempel. Tegelijkertijd blijkt dat consumenten die wel gebruik maken van hun rechten meestal een positieve ervaring hebben.

De ACM koppelt deze uitkomsten aan haar toezichtspraktijk. Het aantal meldingen over garantie stijgt fors. Alleen al in de eerste helft van 2025 kwamen er bijna net zoveel meldingen binnen als in heel 2024. Voor bedrijven is dit relevant omdat het de kans vergroot dat de ACM onderzoekt hoe garantieregels worden toegepast.

De rol van de ACM als toezichthouder

De ACM heeft als taak markten goed te laten werken voor mensen en bedrijven. Binnen het consumentenrecht houdt zij toezicht op de naleving van regels uit Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek, waarin bepalingen over koop en conformiteit zijn opgenomen.

De toezichthouder beschikt over verschillende instrumenten om haar taak uit te voeren. Zij kan:

• informatieverzoeken sturen aan ondernemingen

• waarschuwingen of aanwijzingen geven

• lasten onder dwangsom opleggen

• bestuurlijke boetes opleggen
  

Bij ernstige gevallen kan de ACM besluiten de maatregelen openbaar te maken. Voor een bedrijf betekent dit dat niet alleen financiële gevolgen spelen, maar ook reputatieschade.

Juridische basis van garantierecht

De kern van het garantierecht ligt in artikel 7:17 BW. Dit artikel bepaalt dat een product moet voldoen aan de overeenkomst en aan de redelijke verwachtingen die de koper ervan mag hebben. Dit wordt ook wel de conformiteitsregel genoemd.

Belangrijk is dat er geen vaste termijn bestaat voor garantie. De duur hangt af van de aard en waarde van het product. Zo kan van een eenvoudige lamp minder lang gebruik worden verwacht dan van een dure wasmachine of laptop.

Naast de wettelijke garantie bestaan er aanvullende garanties zoals fabrieks- of verkopersgaranties. Deze mogen de wettelijke rechten niet beperken maar alleen uitbreiden. Onduidelijke communicatie hierover kan door de ACM worden aangemerkt als misleidend.

Hoe bedrijven in aanraking komen met de ACM

In de praktijk ontstaat contact met de ACM vaak na een melding van een consument. De toezichthouder kan besluiten een vragenbrief te sturen of een onderzoek te starten. Dit kan leiden tot formele handhavingsmaatregelen.

Voor een onderneming is het van belang te beseffen dat alle antwoorden en documenten die aan de toezichthouder worden verstrekt onderdeel kunnen worden van een dossier. Onjuiste of onvolledige informatie kan later nadelig uitwerken. Juist in deze fase kan tijdig juridisch advies helpen om de risico’s te beperken.

Mogelijke gevolgen van toezicht

Wanneer de ACM van mening is dat een bedrijf de wet niet naleeft, kan dit leiden tot ingrijpende maatregelen. Een last onder dwangsom houdt in dat een onderneming een geldbedrag verbeurt zolang zij het bevel van de toezichthouder niet opvolgt. Een bestuurlijke boete kan worden opgelegd bij overtredingen die volgens de toezichthouder ernstig genoeg zijn.

Deze besluiten kunnen grote gevolgen hebben. Financieel kunnen de bedragen oplopen, terwijl reputatieschade door publicatie van een sanctie minstens zo zwaar kan wegen. Bedrijven moeten zich ervan bewust zijn dat er juridische middelen bestaan om zich hiertegen te verweren.

Wat Mastenbroek Legal kan doen

Bij Mastenbroek Legal richten wij ons op het moment dat een bedrijf al in contact is gekomen met de toezichthouder. Wij begeleiden ondernemingen bij:

• het beoordelen van informatieverzoeken en het opstellen van zorgvuldige antwoorden

• het voeren van bezwaarprocedures tegen lasten onder dwangsom of boetes

• het instellen van beroep bij de rechtbank en hoger beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven
  

In bezwaar onderzoeken wij of de ACM voldoende heeft gemotiveerd waarom zij tot een sanctie is gekomen. Daarbij kijken wij naar evenredigheid, bevoegdheidsgrenzen en procedurele waarborgen. Wanneer bezwaar geen oplossing biedt, zetten wij de stap naar de rechterlijke macht.

Ons doel is altijd om de impact voor de onderneming te beperken. Dat kan door een sanctie te laten vernietigen of door matiging te bereiken. Bedrijven staan hierin niet machteloos; juist in procedures zijn er vaak aanknopingspunten om besluiten van de toezichthouder met succes aan te vechten.

Voorbeelden van juridische knelpunten rond garantie

Wij zien regelmatig dat bedrijven door de ACM worden aangesproken op communicatie over garantie. Voorbeelden zijn:

• het doorverwijzen van consumenten naar de fabrikant, terwijl de verkoper juridisch verantwoordelijk is

• algemene voorwaarden die suggereren dat garantie altijd na twee jaar stopt

• reclame-uitingen waarin extra garantie wordt aangeboden zonder duidelijk te maken dat dit bovenop de wettelijke rechten komt
  

In dergelijke situaties kan de ACM concluderen dat sprake is van een overtreding. In bezwaar en beroep kunnen echter juridische argumenten worden aangevoerd. Bijvoorbeeld dat de toezichthouder onvoldoende rekening heeft gehouden met de omstandigheden van het geval of dat de motivering gebrekkig is.

Strategie bij toezicht en procedures

Een effectieve strategie begint bij zorgvuldig handelen vanaf het eerste contact. Bedrijven doen er verstandig aan om vragen van de toezichthouder niet zonder juridische toetsing te beantwoorden. Een goede dossieropbouw is essentieel, zodat in bezwaar en beroep duidelijk kan worden gemaakt dat de onderneming haar positie juridisch juist heeft ingenomen.

In procedures zijn verschillende argumenten relevant. Het besluit kan onvoldoende gemotiveerd zijn, onevenredig uitpakken of in strijd zijn met algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Daarnaast kan worden verwezen naar jurisprudentie waarin eerder vergelijkbare besluiten zijn vernietigd of gematigd.

Een bezwaar- of beroepsprocedure biedt bedrijven de kans om hun zaak onafhankelijk te laten beoordelen. Dit vergroot de mogelijkheden om sancties aan te vechten en zo de schade te beperken.

Conclusie

De onderzoeken van de ACM laten zien dat consumenten vaak onvoldoende weten hoe garantieregels werken. Dit leidt tot meer meldingen en intensiever toezicht. Voor bedrijven betekent dit dat zij vaker te maken krijgen met vragen, onderzoeken en mogelijke sancties.

Het is belangrijk om te weten dat toezicht door de ACM niet automatisch hoeft te leiden tot een boete of last onder dwangsom. Bedrijven hebben juridische mogelijkheden om zich te verweren.

Mastenbroek Legal staat ondernemers bij in dit proces. Wij richten ons op bezwaar en beroep en zorgen dat ondernemingen hun rechten optimaal benutten wanneer zij geconfronteerd worden met toezichthouders. Daarmee beperken wij de risico’s en bieden wij bedrijven de juridische ondersteuning die nodig is in een complexe toezichtspraktijk. Meer lezen over het ACM-onderzoek

De volledige resultaten van het consumentenonderzoek over garantie zijn gepubliceerd door de Autoriteit Consument & Markt. Daarin staat uitgebreid beschreven hoe consumenten naar garantierechten kijken en welke gevolgen dit heeft voor de praktijk.

Lees het officiële ACM-bericht over garantierecht

Voor een compleet overzicht van de onderzoeksresultaten kunt u ook het rapport zelf raadplegen:

Download hier het ACM Consumentenonderzoek Garantie 2024 & 2025 (PDF)

Veelgestelde vragen

Wat kan de ACM doen als mijn bedrijf de garantieregels volgens haar niet naleeft? De ACM kan een waarschuwing geven, een last onder dwangsom opleggen of een bestuurlijke boete opleggen.

Wat is het verschil tussen wettelijke garantie en fabrieksgarantie? Wettelijke garantie is gebaseerd op conformiteit en geldt zolang een product redelijkerwijs mee moet gaan. Fabrieksgarantie is een extra toezegging van de fabrikant bovenop deze wettelijke rechten.

Kan ik bezwaar maken tegen een boete van de ACM? Ja, tegen een besluit van de ACM kan bezwaar worden gemaakt. Als het bezwaar wordt afgewezen, kan beroep worden ingesteld bij de rechtbank en hoger beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

Wat doet Mastenbroek Legal in dit soort zaken? Wij begeleiden bedrijven zodra zij in contact komen met de toezichthouder. Wij adviseren bij informatieverzoeken en voeren procedures in bezwaar en beroep om sancties te voorkomen of te beperken.

Hoe groot is de kans dat een sanctie wordt vernietigd of gematigd? Dat hangt af van de omstandigheden van het geval. In veel situaties zijn er aanknopingspunten om besluiten aan te vechten, bijvoorbeeld vanwege een gebrekkige motivering of disproportionaliteit.